Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng là kết quả của quá trình tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận qua 35 năm Đảng lãnh đạo sự nghiệp đổi mới đất nước. Hệ quan điểm đó thể hiện rõ trí tuệ, sức sáng tạo của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Văn kiện Đại hội XIII đã thể hiện rất sâu sắc thế giới quan, phương pháp luận biện chứng duy vật, đặc biệt có quan điểm toàn diện trong giáo dục, đào tạo lý luận chính trị: “Đổi mới căn bản nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo hướng khoa học, sáng tạo, hiện đại và gắn lý luận với thực tiễn, đưa việc bồi dưỡng lý luận chính trị cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp đi vào nền nếp, nâng cao chất lượng, hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng”.

Quan điểm toàn diện là quan điểm đánh giá, xem xét sự vật với tất cả các mối liên hệ mà sự vật có nhưng phải tìm ra được mối liên hệ nào là cơ bản, quy định sự tồn tại, vận động của sự vật. Từ đó để có cách nhìn nhận đánh giá đúng bản chất, đúng trọng tâm của sự vật mà không dàn trải. Quan điểm này là một trong những nguyên tắc phương pháp luận cơ bản của triết học Mác - Lênin, giúp con người khắc phục được bệnh phiến diện, chủ nghĩa chiết trung và thuật ngụy biện trong nhận thức và cải tạo thực tiễn.

Trước tình hình các thế lực thù địch, phản động và cơ hội chính trị đang ra sức chống phá Đảng và Nhà nước ta trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Vì vậy, quá trình dạy học các môn lý luận ở các trường Chính trị tỉnh trên toàn quốc cần quán triệt, vận dụng quan điểm toàn diện của Đảng để góp phần xây dựng con người xã hội chủ nghĩa, kiên định, sáng suốt trước những âm mưu thâm độc của các thế lực thù địch là vấn đề cấp bách cả lý luận và thực tiễn. Cụ thể như sau:

Một là, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận tại các trường Chính trị tỉnh

Để đáp ứng yêu cầu của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong giai đoạn hiện nay, đội ngũ giảng viên cần phải luôn tự nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ; hiểu biết sâu sắc về chuyên ngành tham gia giảng dạy; luôn trau dồi phẩm chất đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong sư phạm. Đặc biệt, cần thường xuyên quán triệt sâu sắc quan điểm biện chứng mácxít trong quá trình giảng dạy các môn chuyên ngành đảm nhiệm, không tách rời, không biệt lập với tri thức của các môn khoa học khác và tri thức của nhân loại. Trong giảng dạy cần có sự kế thừa những di sản và giá trị tri thức khoa học của nhân loại trên cơ sở đó vận dụng phù hợp với văn hóa, con người và thực tiễn Việt Nam.

Giảng viên dạy học các môn lý luận cần luôn bám sát thực tiễn, nắm được thực tiễn phát triển của đất nước, sự vận động của khu vực và thế giới; bám sát đối tượng người học để chuẩn bị và tiến hành giảng dạy các môn lý luận sao cho vừa phù hợp với mục tiêu chung mà Đảng, Nhà nước đã đề ra. Trong quá trình dạy học, giảng viên cần xác định rõ mục tiêu dạy học các môn lý luận cho từng đối tượng, để đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức, cách đánh giá người học. Hướng đến coi trọng việc phát triển tư duy, bồi dưỡng năng lực tự học và cao hơn là năng lực tự nghiên cứu của người học; phát huy năng lực tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, tham gia nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, bám sát thực tiễn của đội ngũ giảng viên. Vì vậy, khi giảng bài, giảng viên cần thực hành giảng dạy theo chuyên đề, chú trọng và đẩy mạnh, tăng cường các hoạt động sau bài giảng; vận dụng kiến thức thu được trong các hoạt động khảo sát, thực tế và nghiên cứu khoa học để quá trình giảng dạy được linh hoạt, có sự tương tác nhằm thu hút người học tham gia.

Hai là, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người học đối với môn lý luận.

Người học các môn lý luận là trung tâm của quá trình dạy học các môn lý luận, vừa là chủ thể, vừa là đối tượng của dạy học. Do vậy, người học cần xác định rõ mâu thuẫn căn bản trong quá trình học các môn lý luận, đó là: yêu cầu ngày càng cao về khối lượng tri thức cần tiếp thu và khả năng tiếp thu có hạn của người học trong quá trình đào tạo.

Quá trình người học được học các môn lý luận được tích lũy dần về lượng (tức kiến thức được trang bị và tự học) sẽ dẫn đến sự thay đổi về chất khi học xong các môn lý luận (thể hiện ở khả năng nhận định, đánh giá và ứng xử với các tình huống trong thực tiễn).

Quá trình dạy học các môn lý luận, giảng viên không đủ điều kiện thời gian để trang bị toàn bộ tri thức liên quan đến chuyên ngành cho người học mà chỉ trang bị kiến thức cơ bản thông qua từng chuyên đề cụ thể, gắn với định hướng nghiên cứu các loại tài liệu liên quan đến chuyên đề. Giảng viên trang bị phương pháp học, nghiên cứu từng chuyên ngành, định hướng cho người học nhận thức và hình thành thế giới quan duy vật biện chứng và phương pháp luận biện chứng duy vật để học và nghiên cứu các ngành khoa học khác; có khả năng nghiên cứu khoa học tìm ra tri thức mới cho nhân loại.

Ba là, phát huy vai trò, trách nhiệm của các phòng ban, khoa bộ môn trong nâng cao chất lượng dạy học lý luận.

Các khoa, phòng chức năng trong hệ thống các trường Chính trị tỉnh chính là nơi cụ thể hóa mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp dạy học; giúp đảng ủy, ban giám hiệu thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện công tác đào tạo – bồi dưỡng cán bộ. Trong quá trình thực hiện các khoa, phòng chức năng cần chú trọng đến lực lượng chuyên môn, đặc biệt là ý kiến của người giảng dạy; đồng thời, cần xác định đổi mới đồng bộ cả người dạy lẫn người học để đạt được mục đích đổi mới căn bản, toàn diện công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong giai đoạn hiện nay.

Thứ tư, các khoa bộ môn cần đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu thực tế

Chương trình nghiên cứu thực tế sẽ đưa người dạy và người học tham gia nghiên cứu ở các địa phương, lĩnh vực nghiên cứu, học tập nhằm tăng cường cho người dạy và người học có điều kiện gắn lý luận với thực tiễn. Trải nghiệm thực tế giúp cho chủ thể khi tham gia quá trình dạy học sẽ sinh động, không nhàm chán, không chỉ thuần túy về lý luận. Đội ngũ giảng viên cần làm tốt công tác nghiên cứu trao đổi trong dạy học các môn lý luận để giải quyết tốt những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra trong quá trình dạy các môn lý luận. Thực hiện lộ trình đổi mới đồng bộ, toàn diện, triệt để trong quá trình dạy học. Thường xuyên đánh giá tác động của các thay đổi, giải pháp đổi mới trong dạy học các môn lý luận để chỉnh sửa cho hợp lý.