Với quan điểm xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao theo hướng chuyển từ lượng sang chất, trong đó xác định người nông dân là chủ thể, trực tiếp thực hiện và được hưởng thụ, trong quá trình xây dựng NTM nâng cao, nhiều địa phương trong cả nước đã mạnh dạn sửa đổi, bổ sung các quy định, bộ tiêu chí và cơ chế quản lý. Đồng thời, sử dụng nguồn vốn ngân sách cùng các nguồn lực khác một cách hợp lý, tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng NTM nâng cao, coi trọng công tác quy hoạch và phát triển các sản phẩm chủ lực, thế mạnh của địa phương, hướng đến xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Ngày 26/10/2018 UBND tỉnh Hải Dương đã ra Quyết định về việc ban hành quy định cụ thể bộ tiêu chí về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2018-2020 trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Từ đó, các xã đã đạt chuẩn NTM phải xây dựng chương trình, kế hoạch hành động cụ thể nhằm hoàn thành các chỉ tiêu theo bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu thuộc 5 lĩnh vực: Hạ tầng kinh tế - xã hội; phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống của người nông dân; giáo dục, y tế, văn hóa; cảnh quan – môi trường; an ninh trật tự, hành chính công.

Việc Hải Dương ban hành bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM nâng cao, xã NTM kiểu mẫu, khu dân cư NTM kiểu mẫu là cơ sở và là điều kiện thuận lợi để quá trình thực hiện NTM nâng cao được vận dụng vào thực tiễn, đưa các tiêu chí đi vào chiều sâu và mở rộng hơn so với các tiêu chí dành cho xã đã đạt chuẩn NTM trước đây.

Ngay sau khi UBND tỉnh ban hành bộ tiêu chí NTM nâng cao, đến đầu tháng 9/2020 toàn tỉnh có 10 xã đăng ký về đích trong đó có xã Nhân Quyền.

Về đích nông thôn mới cuối năm 2014, đến nay, xã Nhân Quyền vẫn giữ vững chuẩn 19/19 tiêu chí. Ngay sau khi được UBND huyện Bình Giang chọn là 1 trong 2 xã trong huyện xây dựng nông thôn mới nâng cao, BCH Đảng bộ đã chỉ đạo thành lập Ban chỉ đạo xây dựng Nông thôn mới nâng cao.

1. Một số kết quả đạt được và khó khăn, hạn chế trong quá trình thực hiện nông thôn mới nâng cao

Thứ nhất, về kết quả đạt được

Về tiêu chí Quy hoạch: xã đã trình UBND huyện Tờ trình xin điều chỉnh quy hoạch để phù hợp với tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao và đã được UBND huyện BìnhGiang chấp thuận. Căn cứ vào quyết định quy hoạch đã được UBND huyện thông qua, UBND xã tiến hành công bố, cắm mốc và quản lý quy hoạch.

Nhân Quyền đã triển khai thực hiện nhiều phần việc cụ thể. Hiện đường trục xã có 03 tuyến dài 4,2 km đã được nhựa hóa, chiều rộng đường từ 6m – 6,5m, hai bên có rãnh thoát nước đảm bảo. Đường trục thôn có 20 tuyến với tổng chiều dài là 6,383km được bê tông hóa 100%, chiều rộng mặt đường từ 3,5m – 5m, 100%  đạt chuẩn của Bộ Giao thông vận tải. Đường ngõ xóm có 126 tuyến với tổng chiều dài là 9, 826 km 100% bê tông hóa đạt quy định của Bộ Giao thông vận tải. Đường ra đồng, đường trục chính nội đồng có 52 tuyến với tổng chiều dài là 13,165 km trong đó 9,265 km được bê tông hóa theo chuẩn của Bộ Giao thông vận tải. 100% các tuyến đường xã, đường trục thôn có đèn chiếu sang đảm bảo an toàn giao thông và an ninh trật tự.

Các tiêu chí còn lại đều đạt so với Bộ tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới nâng cao như: Tiêu chí giáo dục (cả 03 nhà trường Mầm non, Tiểu học, THCS đều đạt chuẩn Quốc gia); tỷ lệ lao động có việc làm qua đào tạo là 45%; Tiêu chí về Y tế 91,7% người dân tham gia BHYT…

Thực hiện tiêu chí thu nhập, đến cuối năm 2019, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 55 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm rõ rệt, đến năm 2019 cả xã chỉcòn 34 hộ nghèo/2436 hộ , chiếm 1,39%.

Tiêu chí về thông tin truyền thông: Các hoạt động của địa phương thường xuyên được cập nhật website xã: nhanquyen.binhgiang.haiduong.gov.vn. Từ đầu năm 2018 đến nay, đã cập nhập 150 lượt thông tin lên cổng thông tin điện tử, là một trong những trang điện tử có lượt truy cập cao trong huyện: hơn 19.000 lượt truy cập.

100% các thủ tục hành chính giải quyết tại UBND xã Nhân Quyền được cập nhật lên trang Hành chính công của UBND tỉnh Hải Dương, 100% các thủ tục hành chính được giải quyết đúng hạn. Phòng Một cửa được bố trí khang trang, sạch đẹp, trang bị đầy đủ máy tính, máy in, máy photo, kết nối mạng Internet…

Toàn xã có 04/4 thôn đạt Chuẩn danh hiệu Làng văn hóa và Làng sức khỏe, phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao diễn ra sôi nổi, tôn giáo, tín ngưỡng diễn ra lành mạnh.

Về môi trường 100% hộ dân trên địa bàn xã có sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch;100% cơ sở kinh doanh đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường; 100%  hộ dân tham gia trồng cây xanh tạo cảnh quanmôi trường xanh - sạch - đẹp; 100% hộ dân chăn nuôi trên địa bàn xã đều có làm chuồng hợp vệ sinh; 100% hộ gia đình và cơ sở kinh doanh tuân thủ quy định về đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thứ hai, một số khó khăn, hạn chế

- Việc huy động nguồn lực trong xây dựng NTM nâng cao còn hạn chế chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế

- Nhận thức của người dân về xây dựng NTM nâng cao có nơi còn chưa cao, vẫn còn tình trạng một bộ phận dân cư có tư tưởng trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, có thì hưởng không có thì thôi nên việc huy động người dân tham gia chủ yếu mới chỉ dừng lại ở việc hiến đất giải phóng mặt bằng, tham gia ngày công lao động.

- Kinh tế hợp tác ở nông thôn có phát triển nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu tổ chức lại sản xuất; liên kết, hợp tác trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ còn hạn chế. Diện tích đất nông nghiệp dần thu hẹp lại, địa phương cần tính toán tới việc đảm bảo cung cấp lương thực tại chỗ.

- Việc áp dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất chưa nhiều; nông nghiệp sạch, nông nghiệp sinh thái, hữu cơ và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao chậm phát triển. Việc duy trì các làng nghề truyền thống còn gặp nhiều khó khăn, sản phẩm của nhiều làng nghề chất lượng chưa cao, mẫu mã chưa đẹp nên khó tiêu thụ.

- Xã có doanh nghiệp nước ngoài hoạt động trên địa bàn, thu hút công nhân các tỉnh và xã lân cận nên còn nguy cơ tệ nạn xã hội, mất an ninh trật tự…

Một số tiêu chí còn khó khăn để đạt theo chuẩn mới như tiêu chí số 10 về thu nhập (yêu cầu thu nhập bình quân đầu người là trên 60 triệu đồng/năm), tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất (yêu cầu phải có HTX và mô hình liên kết sản xuất), tiêu chí số 17 về môi trường.

2. Một số kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới nâng cao tại xã Nhân Quyền

Để hoàn thành NTM nâng cao, kinh nghiệm của Nhân Quyền là rà soát lại tất cả các tiêu chí đã đạt, đánh giá mức độ hoàn thành của từng tiêu chí, đưa ra biện pháp cụ thể. Ban chỉ đạo đã tập trung họp, đề ra kế hoạch hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao, đề ra mụctiêu cho từng giai đoạn, từng lĩnh vực và các giải pháp cụ thể. Đồng thời BCĐ thường xuyên họp tổng kết, rút kinh nghiệm và đề ra các giải pháp kịp thời tháo gỡ các khó khăn trong quá trình thực hiện hoàn thiện các tiêu chí.

Xã đề ra nhiều giải pháp nâng cao thu nhập cho người dân để họ tích cực hỗ trợ địa phương thực hiện phong trào.

Xã tiếp tục quy hoạch một số khu vực để đấu giá chuyển quyền sử dụng đất nhằm có kinh phí xây dựng các công trình NTM nâng cao. 

Bài học sâu sắc mà Đảng bộ, Chính quyền Nhân Quyền rút ra trong quá trình xây dựngNông thôn mới và Nông thôn mới nâng cao là bài học: “Lấy dân làm gốc”. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân, xây dựng NTM, NTM nâng cao là một nhiệm vụ cách mạng nhằm mục tiêu cuối cùng là phục vụ nhân dân, nâng cao đờisống vật chất tinh thần cho nhân dân và thay đổi diện mạo của địa phương vì vậyđể xây dựng NTM và NTM nâng cao thành công cần phải nhận được sự đồng thuận củanhân dân, phát huy được lòng dân, sức dân, trí dân. Cán bộ và Nhân dân Nhân Quyền đồng lòng quyết tâm giữ vững các tiêu chí xây dựng Nông thôn mới nâng cao, phấn đấu trong thời gian tới hoàn thành các tiêu chí xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu.

 Xác định vai trò của người nông dân là chủ thể trong xây dựng NTM, NTM nâng cao, bằng những chương trình cụ thể, thiết thực nhằm hỗ trợ, cổ vũ người nông dân làm giàu trên chính vùng đất quê hương, là chìa khóa để phát triển nền nông nghiệp hiện đại, tạo lực đẩy để đưa lộ trình xây dựng nông thôn mới tiến nhanh hơn, chất lượng hơn và bền vững hơn.