ThS: Thân Thị Cương

Giảng viên khoa xây dựng Đảng

Trước khi cuộc chiếntranh lần thứ hai giữa Việt Nam với Pháp nổ ra, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được cho là đã tìm mọi cách "cứu vãn hòa bình", chí ít cũng làm chậm lại chiến tranh để chuẩn bị đối phó, đồng thời khéo léo tìm được thế bắt đầu chiến tranh tốt nhất có thể . Hiệp định sơ bộ Việt–Pháp 6/3/1946 và Tạm ước Việt–Pháp 14/9/1946 lần lượt được ký kết, Hồ Chí Minh sang Pháp đàm phán. Quân của Tưởng Giới Thạch phải theo các điều ước rút về nước. Tuy nhiên, phía Pháp được cho là "quyết gây chiến tranh", liên tiếp gây ra các cuộc thảm sát ở Hải Phòng và Hà Nội. Sau đó Pháp đòi tước vũ khí của Việt Minh. Chiến tranh xảy ra vào đêm 19/12/1946 bởi trận đánh Hà Nội 1946. Vì vậy, ngày 19 tháng 12 năm 1946, Chủ tịch Hồ CHí Minh đã ra lời kêu gọi “Toàn quốc kháng chiến” . Đáp lại Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn thể dân tộc đã nhất tề đứng lên kháng chiến với ý chí “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Tại thủ đô Hà Nội, các thành phố thị xã Bắc vĩ tuyến 16, trong đó Hải Dương cũng anh dũng chiến đấu giành độc lập cho đất nước.

Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện tinh thần quyết chiến của quân và dân ta: “Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa!

Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ…”.

Thực hiện lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ở Hải Dương, ngày 19 tháng 12  năm 1946, Tỉnh ủy Hải Dương đã họp phiên mở rộng để bổ khuyết công việc kháng chiến. Đêm ngày 19 tháng 12 năm 1946, tự vệ thị xã Hải Dương cho nổ mìn đánh bốt điện Cống Ba Cửa (nằm trên đường An Ninh hiện nay) và uy hiếp địch ở các vị trí nơi có quan Pháp đồn trú như khu vực  cầu Phú lương, nhà máy Chai, Nhà Nông Khố và Trường Con Gái. Đêm ngày 20, 21 tháng 12 quân ta đánh địch ở Nhà Nông Khố và khu vực trường Con Gái. Qua 4 ngày 5 đếm chiến đấu với địch ở khu vực thị xã Hải Dương, quân ta đã thu được thắng lợi lớn: diệt 2 vị trí trong 4 vị trí quan trọng của địch với 2 trung đội lính Âu – Phí. Quân ta đã đánh địch 15 trận lớn nhỏ, diệt hơn 100 tên địch, 11 xe quân sự, thu 1 súng bazôka, 2 trung liên, 20 tiểu liên và súng trường, 27 quả lựu đạn, 24 chiếc dù và nhiều đồ dùng quân sự khác. Phía ta tuy có bị hy sinh song vẫn bảo toàn được lực lượng, bảo vệ được người và tài sản của nhân dân cũng như của các cơ quan nhà nước. Đây là sự kiện oanh liệt mở đầu cuộc kháng chiến thần thánh chống thực dân Pháp ở Tỉnh Hải Dương.

Cùng với Hải Dương, Nhân dân thủ đô Hà Nội đã đứng lên đấu tranh. Sau hiệu lệnh nổ súng, Vệ quốc đoàn và Tự vệ đồng loạt tiến công các mục tiêu trong trung tâm Thành phố. Phối hợp với bộ đội, các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu, tạo ra thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp chặn địch. Cùng với quân, dân Thủ đô, quân và dân các đô thị từ Bắc vĩ tuyến 16 trở ra, như: Đà Nẵng, Huế, Vinh, Nam Định, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang,... cũng nổ súng tiến công giam chân địch trong các thành phố, thị xã, giành được thắng lợi bước đầu. Ở Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, lực lượng vũ trang và nhân dân đẩy mạnh chiến tranh du kích, đánh phá kế hoạch bình định, kiềm chế không cho địch đưa lực lượng chi viện cho Trung Bộ và Bắc Bộ.

Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với  nhân dân cả nước nói chung và nhân dân hải Dương nói riêng. Nhân dân Hải Dương đã đứng lên đấu tranh bảo tồn lực lượng và cùng với cả nước chuẩn bị cuộc kháng chiến lâu dài với thực dân Pháp và giành thắng lợi với chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã kết thúc cuộc chiến tranh ở Đông Dương. Bước vào giai đoạn xây dựng và kiến thiết đất nước, tinh thần đi đầu hưởng ứng Lời kêu gọi ngày ấy luôn được các thế hệ Đảng bộ, chính quyền và nhân dân cả nước trong đó có nhân dân Hải Dương phát huy, đoàn kết sáng tạo đẩy mạnh phát triển kinh tế, tiến hành công cuộc đổi mới, tiếp tục có bước đi lên mạnh mẽ, để sớm đưa Hải Dương trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.