ThS. Nghiêm Thị Hà-Khoa Lý luận cơ sở

Xây dựng, phát triển nguồn nhân lực nói chung, nguồn nhân lực lãnh đạo, quản lý nói riêng luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm hàng đầu bởi lẽ đây là nhân tố quan trọng đối với sự phát triển của đất nước, là vấn đề “then chốt” trong công tác xây dựng Đảng. Đối với những địa phương trong quá trình xây dựng tỉnh công nghiệp hiện đại đòi hỏi phải đạt tới những tiêu chí cụ thể về quy mô kinh tế, thu nhập bình quân đầu người, tốc độ tăng năng suất lao động, mức độ phát triển kinh tế số, về các chỉ tiêu xã hội. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hải Dương lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã xác định mục tiêu tổng quát: “Phấn đấu đến năm 2025 là tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, năm 2030 là tỉnh công nghiệp hiện đại, tạo nền tảng để Hải Dương sớm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương”[1]. Văn kiện cũng chỉ rõ, để thực hiện mục tiêu, Hải Dương xác định một trong những khâu đột phá là “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tạo chuyển biến mạnh mẽ trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý; nêu cao vai trò gương mẫu, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của người đứng đầu đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới”[2]. Trong bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, xây dựng được nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp mới có thể tận dụng triệt để những cơ hội và vượt qua thách thức nhằm phát triển tỉnh Hải Dương và đất nước theo đúng định hướng đã đề ra. Cụ thể hoá Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hải Dương lần thứ XVII, ngày 15/8/2021 Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Đề án số 02-ĐA/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín đáp ứng yêu cầu phát triển, giai đoạn 2021-2030.

Thời gian quan, nhờ được quan tâm, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp xã của tỉnh Hải Dương đã phát triển cả về số lượng và chất lượng, từng bước đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trước mắt cũng như lâu dài. Tuy nhiên, trước những yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng trong thời kỳ mới hiện nay, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp xã của tỉnh Hải Dương cũng bộc lộ những hạn chế như Đề án số 02/ĐA-TU ngày 15/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hải Dương nhận định: “Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức các cấp, các ngành của tỉnh đông nhưng chưa mạnh; cơ cấu có nơi còn chưa hợp lý; kỹ năng công tác còn hạn chế, thiếu tính chuyên nghiệp trong giải quyết công việc; kỷ cương, kỷ luật chưa cao. Năng lực lãnh đạo của một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý chưa theo kịp yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đổi mới; còn thiếu quyết liệt, chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, giải quyết những vấn đề phức tạp, nảy sinh. Cán bộ lãnh đạo, quản lý có tinh thần đổi mới, năng động sáng tạo, có tư duy đột phá, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm còn ít...”. Những hạn chế nêu trên đang là rào cản lớn đến sự phát triển của tỉnh. Để lãnh đạo thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá; đáp ứng yêu cầu phát triển Hải Dương là tỉnh công nghiệp, cần thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:

Một là, đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý đối với nguồn nhân lực lãnh đạo, quản lý của các cấp ủy Đảng

Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ các khâu trong công tác cán bộ; thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện; ngăn chặn và đẩy lùi có hiệu quả những tiêu cực, tham nhũng trong công tác cán bộ. Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ cấp ủy viên, bí thư cấp ủy về kỹ năng cụ thể hóa và tổ chức thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy cấp trên; về biện pháp quy tụ, tập hợp quần chúng, phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị ở xã để thực hiện có kết quả nhiệm vụ chính trị của địa phương. Nâng cao chất lượng ra nghị quyết, quyết định để tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở các địa phương phù hợp với đặc thù riêng biệt của từng địa bàn. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác cán bộ và thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Hoàn thành việc bố trí, sắp xếp, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi mới sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh gọn hoạt động hiệu lực, hiệu quả và tiếp tục sắp xếp các đơn vị hành chính chưa đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo sự chỉ đạo của Trung ương.

Hai là, thực hiện chuẩn hóa tiêu chuẩn đối với các chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở tỉnh Hải Dương hiện nay

Theo Nghị định 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp cơ sở và người hoạt động không chuyên trách ở cấp cơ sở, ở thôn, tổ dân phố, về điều khoản chuyển tiếp (có hiệu lực từ 1/8/2023), cán bộ cấp cơ sở đang giữ chức vụ bầu cử mà chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn quy định; công chức cấp cơ sở đang giữ chức danh quy định mà chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn quy định và người hoạt động không chuyên trách ở cấp cơ sở (chức danh người hoạt động không chuyên trách ở cấp cơ sở) mà chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn quy định thì trong thời hạn 05 năm kể từ ngày 1/8/2023 phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn theo quy định. Hết thời hạn này mà chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn theo quy định thì thực hiện chế độ nghỉ hưu (nếu đủ điều kiện) hoặc thực hiện chính sách tinh giản biên chế theo quy định của Chính phủ.

Trên cơ sở đó, căn cứ tiêu chuẩn của từng chức vụ cán bộ cấp cơ sở, UBND cấp tỉnh quy định tiêu chuẩn cụ thể của từng chức vụ cán bộ cấp cơ sở cho phù hợp với đặc điểm và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của từng cấp cơ sở nhưng phải bảo đảm không thấp hơn tiêu chuẩn quy định nêu trên.

Ba là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cán bộ

Đẩy mạnh công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở. Thường xuyên xem xét, điều chỉnh quy hoạch. Bổ sung những nhân tố mới, đồng thời đưa ra khỏi quy hoạch những cán bộ không đủ điều kiện tiêu chuẩn.

Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng. Từng cấp ủy đảng và chính quyền địa phương cần tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ tham gia bồi dưỡng để không ngừng nâng cao trình độ về mọi mặt cũng như năng lực thực tiễn, đáp ứng các tiêu chuẩn chức danh công tác trước yêu cầu xây dựng tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại. Đối với người học, cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng; phải xác định việc học là quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong thực thi công vụ. Đồng thời, đẩy mạnh, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về chuyển đổi số cho đội ngũ cán bộ công chức, viên chức và tổ công nghệ số cộng đồng.

Quản lý chặt chẽ, bố trí hợp lý và sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ. Khi bố trí sử dụng phải căn cứ vào nhiệm vụ cụ thể đảm bảo đúng người, đúng việc, giao việc phải tương xứng với cán bộ, không nên giao quá sức hoặc trái sở trường của cán bộ. Sử dụng cán bộ phải đảm bảo tính kế thừa, liên tục giữa các thế hệ. Phải quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ, có nhiều kênh thông tin để quản lý cán bộ, quản lý theo hiệu quả công việc.

Làm tốt công tác luân chuyển, điều động cán bộ. Thực tế cho thấy, để trưởng thành, nhiều cán bộ đã phải trải qua một chặng đường dài, đến lúc đảm nhiệm vị trí cán bộ lãnh đạo chủ chốt thì tuổi cao, thời gian cống hiến không còn nhiều. Do vậy, nên lựa chọn những cán bộ trẻ dưới 40 tuổi tại thời điểm luân chuyển, có triển vọng, được đào tạo cơ bản nhưng còn thiếu kiến thức thực tế là đối tượng luân chuyển.

Đổi mới phương pháp, quy trình, nâng cao chất lượng công tác đánh giá cán bộ. Đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở phải thường xuyên, kịp thời, theo định kỳ hàng năm; các địa phương cần tiến hành việc đánh giá cán bộ trước khi quy hoạch, điều động, đào tạo, bồi dưỡng, thời gian luân chuyển để qua đó kịp thời uốn nắn những lệch lạc; ngăn chặn, chấn chỉnh những sai phạm; động viên khuyến khích những nhân tố tích cực và khắc phục, sửa chữa những yếu kém, tồn tại của mỗi cán bộ, công chức nhằm giúp đỡ cán bộ, công chức ngày càng hoàn thiện, ngày càng phát triển hơn.

Xây dựng, hoàn thiện chế độ, chính sách đối với cán bộ. Thực hiện tốt Nghị quyết số 35/2020/NQ-HĐND ngày 09/12/2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh về “quy định các chính sách phát triển nguồn nhân lực trong hệ thống chính trị tỉnh Hải Dương giai đoạn 2020- 2025.

Bốn là, tăng cường kiểm tra, giám sát cán bộ và công tác cán bộ. Xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm Điều lệ Đảng, vi phạm pháp luật của Nhà nước và các quy định, quy chế của địa phương, đơn vị.

Năm là, xây dựng lề lối, phong cách làm việc khoa học, dân chủ, chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Để xây dựng lề lối, phong cách làm việc khoa học, dân chủ, chuyên nghiệp đối với nguồn nhân lực lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở bên cạnh những giải pháp chung, như thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tăng cường tự phê bình và phê bình,...

Sáu là, nâng cao kỹ năng lãnh đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp cơ sở, năng lực thực thi công vụ của công chức cấp cơ sở theo hướng chuyên nghiệp hóa, chuyên môn hóa

Ban tổ chức Huyện ủy, phòng Nội vụ tham mưu cho Ban Thường vụ Huyện ủy, UBND huyện, thị, thành phố ở 12 đơn vị cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hải Dương phối hợp với Trường Chính trị tỉnh, Sở Nội vụ tỉnh Hải Dương và các cơ sở đào tạo biên soạn các tài liệu huấn luyện kỹ năng, quản lý Nhà nước, quản lý kinh tế, đất đai, ngân sách... cho cán bộ chính quyền địa phương cấp cơ sở để làm cẩm nang cần thiết khi thực hiện nhiệm vụ.

Tổ chức triển khai thực hiện các buổi tập huấn kỹ năng và tọa đàm xử lý tình huống ngay tại huyện cho cán bộ chính quyền cấp cơ sở. Tổ chức cho mỗi cán bộ chính quyền cấp cơ sở được tham dự tập huấn 02 lần trong một năm.

Trong quá trình xây dựng tỉnh công nghiệp, sự phát triển của các khu, cụm công nghiệp, quá trình đô thị hóa…tác động các tích cực lẫn tiêu cực đến nhiều mặt của các địa phương, nhất là về quản lý kinh tế, đất đai, môi trường, an ninh trật tự… Do đó, trên cơ sở những tiêu chuẩn tại Nghị định 33 của Chính phủ, cần xây dựng, cụ thể hóa hơn nữa một số tiêu chí đánh giá năng lực của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở nhất là cán bộ trong lĩnh vực quản lý kinh tế - tài chính, trong lĩnh vực quản lý đất; trong lĩnh vực quản lý văn hóa, giáo dục, y tế; trong lĩnh vực giải quyết việc làm và thực hiện chính sách xã hội; trong lĩnh vực quản lý an ninh trật tự; trong lĩnh vực giải quyết khiếu nại, tố cáo./.