Ths. Lê Văn Thủy - Trưởng khoa Xây dựng đảng

Điều 30, Điều lệ Đảng quy định: Kiểm tra, giám sát là những chức năng lãnh đạo của Đảng. Tổ chức đảng phải tiến hành công tác kiểm tra, giám sát. Chi bộ là tổ chức đảng trực tiếp lãnh đạo, quản lý, giáo dục, rèn luyện, đánh giá, phân loại đảng viên, do đó chi bộ phải tiến hành công tác kiểm tra, giám sát.

Theo Quy định số 30-QĐ/TW ngày 26/7/2016 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, kiểm tra của Đảng được hiểu: Là việc các tổ chức đảng xem xét, đánh giá, kết luận về ưu điểm, khuyết điểm hoặc vi phạm của đảng viên trong việc chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Từ khái niệm trên có thể hiểu: Công tác kiểm tra của chi bộ là việc chi bộ xem xét, đánh giá, kết luận về ưu điểm, khuyết điểm hoặc vi phạm của đảng viên trong việc chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Để tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra của chi bộ bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Hàng năm chi bộ cần xây dựng chương trình kiểm tra đối với đảng viên trong chi bộ. Trong đó cần xác định rõ chủ thể, đối tượng, nội dung, thời gian và phương pháp tiến hành:

- Chủ thể kiểm tra: Chi bộ.

- Đối tượng kiểm tra: Đảng viên.

- Nội dung kiểm tra: Việc thực hiện nhiệm vụ đảng viên. Trong đó tập trung kiểm tra việc thực hiện nghị quyết của chi bộ, nhiệm vụ do chi bộ phân công; việc rèn luyện đạo đức, lối sống; quy định về những điều đảng viên không được làm,....

- Phương pháp và quy trình thực hiện các cuộc kiểm tra:

+ Kiểm tra thường xuyên:

Thông qua sinh hoạt thường kỳ; qua kiểm tra, phân tích chất lượng đảng viên; qua nhận xét, đánh giá, phản ánh của tổ chức đoàn thể và quần chúng đối với đảng viên; qua nghiên cứu, khảo sát nắm tình hình theo yêu cầu của cấp ủy; qua sơ kết, tổng kết công tác và thông báo của tổ chức đảng cấp trên để đánh giá đúng mặt mạnh, mặt yếu của đảng viên, kịp thời động viên, phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm, chủ động phòng ngừa đảng viên vi phạm.

+ Kiểm tra định kỳ:

Theo kế hoạch đã đề ra hàng năm đối với một số hoặc tất cả đảng viên trong chi bộ về những nội dung cần kiểm tra. Khi có vấn đề đột xuất thì có thể kiểm tra bất thường. Nếu đảng viên có dấu hiệu vi phạm hoặc bị tố cáo, chi bộ kịp thời kiểm tra, xem xét hoặc báo cáo tổ chức đảng cấp trên có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

- Cách tiến hành và quy trình tổ chức một cuộc kiểm tra của chi bộ:

+ Cách thứ nhất, thành lập đoàn hoặc tổ kiểm tra:

Chi bộ đưa nội dung kiểm tra đảng viên vào phương hướng, nhiệm vụ công tác xây dựng đảng của tháng; ra quyết định thành lập tổ kiểm tra, kế hoạch kiểm tra. Tổ kiểm tra phân công nhiệm vụ cho các thành viên, chuẩn bị văn bản, tài liệu phục vụ kiểm tra. Xây dựng đề cương gợi ý để đảng viên viết báo cáo theo nội dung kiểm tra.

Tổ kiểm tra tiến hành kiểm tra (Thu thập tài liệu, nghiên cứu báo cáo của đảng viên được kiểm tra, tiến hành thẩm tra, xác minh,....). Tổ chức hội nghị nghe đảng viên được kiểm tra trình bày báo cáo; lập biên bản cuộc làm việc với đảng viên; xây dựng dự thảo báo cáo kết quả kiểm tra đối với đảng viên, báo cáo tại kỳ sinh hoạt chi bộ của tháng sau.

Chi bộ thảo luận, phân tích và kết luận ưu điểm, khuyết điểm về nội dung kiểm tra và kết luận kiểm tra. Trường hợp đảng viên vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật, chi bộ xem xét, xử lý theo thẩm quyền hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định; trích nghị quyết cuộc họp chi bộ về kiểm tra đảng viên; ban hành kết luận kiểm tra đối với đảng viên.

+ Cách thứ hai, kiểm tra trực tiếp tại kỳ sinh hoạt chi bộ:

Chi bộ thông báo cho đảng viên được kiểm tra về thời gian, nội dung kiểm tra tại kỳ sinh hoạt chi bộ trước khi tiến hành kiểm tra theo chương trình kiểm tra, giám sát từ đầu năm.

Đồng chí bí thư hoặc chi ủy viên phụ trách công tác kiểm tra gợi ý cho đảng viên viết báo cáo về nội dung kiểm tra và kiểm tra nội dung báo cáo trước khi đảng viên báo cáo tại chi bộ (nếu báo cáo không bảo đảm yêu cầu thì yêu cầu đảng viên viết lại).

- Tiến hành kiểm tra đảng viên tại chi bộ:

+ Thứ nhất, Đồng chí Chủ trì nội dung kiểm tra nêu mục đích, yêu cầu, nội dung kiểm tra.

+ Thứ hai, Đảng viên được kiểm tra trình bày báo cáo theo nội dung kiểm tra.

+ Thứ ba, Đảng viên trong chi bộ tham gia góp ý kiến nhận xét đối với đảng viên được kiểm tra.

+ Thứ tư, Đảng viên được kiểm tra tiếp thu, giải trình.

+ Thứ năm, Đồng chí chủ trì kết luận nội dung kiểm tra đối với đảng viên; kết luận nêu rõ những ưu điểm, khuyết điểm của đồng chí đảng viên được kiểm tra và yêu cầu các nội dung cần thực hiện trong thời gian tới của đảng viên.

+ Thứ sáu, Kết thúc kiểm tra. Chi bộ thực hiện lập và lưu trữ hồ sơ, hồ sơ lưu gồm: Bản báo cáo của đảng viên được kiểm tra, nghị quyết của kỳ họp./.